Waa Maxay Diphtheria?

 

Diphtheria waa cudur daran oo aad u faafa, kana dhasha bakteeriyada Corynebacterium diphtheriae. Cudurkani wuxuu badanaa ku dhaca marinada neef-mareenka sida tonsils-ka, sanku, dhuunta, iyo cod-mareenka (larynx). Mararka qaar wuxuu taaban karaa caloosha, kaadi-mareenka, dhagaha, iyo indhaha—laakiin aad bay u yar tahay.

Sidee ayuu ku faafaa?

Diphtheria wuxuu ku faafi karaa:

• Xiriir toos ah (gaar ahaan dadka is haysta)

• Neefsashada dhibco hawo ah oo ka yimaada dadka cudurka qaba ama xambaarsan oo aan calaamado lahayn.

Cudurkani wuxuu aad u badan yahay xilliyada qaboobaha sababtoo ah dadku waxay isku dhaw yihiin gudaha. Si kastaba ha ahaatee, cudurku wuxuu dhici karaa waqti kasta oo sanadka ka mid ah.

Calaamadaha Lagu Garto:

• Xumad iyo cunno xanuun

• Membrane cawl ah oo daboosha afka, dhuunta, ama sanka

• Neefsashada oo kugu adkaata (haddii larynx-ka la gaaro)

• Cod qarqan ama neef guracan (stridor)

• Dhiig-bax marka la isku dayo in la bixiyo membrane-ka

• Barar qoorta ah iyo qoor xanuun

Dhibaatooyinka Ka Dhasha:

Haddii aan la daaweyn:

• Wuxuu keeni karaa neef-qabatin halis ah

• Wadno xanuun (myocarditis)

• Xanuuno neerfaha ah (polyneuritis)

• Caabuq maskaxeed ama istaroog

• Kelyaha oo shaqada gabaya

• Oof-wareen (pneumonia)

Sida Loo Baadho:

• Baaritaan muuqaal ah oo uu sameeyo dhakhtar

• Dhaqan laga qaado cunaha si loo ogaado bakteeriyada

Daaweynta:

Daaweyntu waa in la bilaabaa iyadoo aan la sugin natiijada dhaqan-baarista:

• Antitoxin: Ka hortagta sunta bakteeriyada

• Antibiotics: Penicillin ama erythromycin si loo dilo bakteeriyada

• Talooyin caafimaad si looga hortago dhibaatooyinka

• Tracheotomy haddii ay adkaato neefsashada